Paslanmaz Boru Fiziksel Özellikleri

300 serisi olarak da bilinen bu paslanmaz çelik grubu üretilen paslanmaz çelik üretiminin yaklaşık %60 ‘ini oluşturmaktadır. Düşük sıcaklıklardan ergime sıcaklığına kadar kararlı kılmak amacıyla nikel ve mangan içerirler. Maksimum %0,15 karbon, minimum %16 krom birleşimi östenitik yapıyı oluşturur.

En çok bilinen türü 304 (1.4301) ve 316L (1.4404) kalite paslanmaz çeliklerdir. 304 kalite içeriğinde %18-20 krom, %8-10 nikel içerirken 316L kalite %16-18 krom, %10-14 nikel ve %2-3 Molibden elementi bulundurmaktadır.

Östenitik paslanmaz çelikler, ısıl işleme tabii tutulamazlar ve manyetik değildirler. Haddelemeyle sertleştirilebilirler ve çok yüksek korozyon dayanımına, işlenme ve kaynaklama kabiliyetleri çok iyidir.

Ferritik paslanmaz çelikler genelde nikel içermezler. Ferritik yapıyı istikrarlı kılan yüksek oranda krom elementi(%10,5 ile %30 arasında), molibden, titanyum vanadyum gibi  alaşım elementleri içeren bir paslanmaz çelik gurubudur. İçerdikleri yüksek krom oranı yüksek korozyan dayanımı sağlamaktadır.

Ferritik grubu, östenitiklerin aksine manyetiktirler ve düşük karbon içerikleri için ısıl işleme tabii tutulamazlar. Sadece tavlama işlemi ile ısıl işlemden geçirilebilir.

Temel alaşım elementleri: %12 ile %15 arası krom, %0,2 ile %1,0 arası molibden ve %0,1 ile %1,2 arasında karbon ‘dur. Birkaç martensitik kalite haricinde nikel içermezler. Martensitik paslanmaz çelikler manyetiktirler.

Karbon oranının fazla olması, sertliği ve mukavemeti arttırırken, toklukları ve süneklikleri azaltır.  Menevişleme veya temperleme ısıl işlemleri sonrasında stres giderme yapılarak  en uygun korozyon dayanımına ulaşılır.

Ferritik ve östenitik kalitelere göre korozyona dayanım özelliği daha düşüktür. İşlenebilirlik özellikleri ise yüksektir. Martensitik çelikler özellikle mukavemetin ve mekanik aşınmaya karşı direncin, korozyona karşı dirençle birlikte istenildiği alanlarda çok başarıyla uygulanabilir. Takım çeliği olarak da kullanılır.

Dubleks paslanmaz çelikler, östenitik paslanmaz çeliklere
göre daha yüksek mukavemete ve korozyon dayanımına sahiptir. Dubleks kaliteler de %19–
28 arasında olan yüksek orandaki krom, %5 ‘e kadar bulunan molibden ve östenitiklere göre daha düşük oranlarda olan nikel içerikleri sayesinde östenitiklere göre daha mukavemetlidirler. Bu gruptaki ürün seçiminde kullanılacak sistemin sıcaklığı önem arz etmektedir. Düşük ve yüksek sıcaklıklarda çok kırılgan olmaktadırlar.

Dubleks paslanmaz çeliklerin en önemli kısıtlayıcı özelliği yüksek sıcaklıklarda ve çok düşük sıcaklıklarda kırılganlaşmalarıdır. En çok bilinen dubleks paslanmaz çelik kalitesi 2205 kalitedir.

“Yaşlandırmayla sertleştirilen paslanmaz çelikler” olarak da adlandırılan çökelmeyle sertleştirilmiş paslanmaz
çelikler, temelde krom ve nikel içerip, martensitik ve östenitik kalitelerin arasında, her ikisinin de özelliklerini
uygun bir şekilde yapısında birleştiren bir paslanmaz çelik türüdür.

Martensitik paslanmaz çelikler gibi ısıl işlemle yüksek mukavemet kazanabildikleri gibi, östenitik kaliteler gibi de korozyon dayanımına sahiptirler. Sertleştirme, bakır, alüminyum, titanyum, niobium ve molibden gibi alaşım elementlerinin bir veya birkaçının ilavesiyle sağlanır. Bu grupta en yaygın olarak bilinen kalite 17-4 PH ‘dır. Bu kalite ayrıca 630 olarak da tanınır.
Adını %17 krom ve %4 nikel içeriğinden alan bu kalite, %4 bakır ve %0,3 niobium da içerir.
(süperferritikler 442 ve 446 kaliteleri)